غزالی در کتاب احیا علوم دین ،خواب دیدن را دانستن غیب می داند و آن را واضح ترین دلیل بر عالم ملکوت می داند که خلق از ان غافلند .چراکه خواب برای این است که حواس فرد فرو بایستد و چون از خیال خلاص شود و بر دل چیزی نگذرد ،انسان در جوهر وجودش صافی شود و حجاب میان انسان و لوح محفوظ بر داشته می شود و هر صورتی در ایینه افتد .

غزالی می گفت در درون دل ،روزنی گشاده به عالم ملکوت اسمان وجود دارد و مولانا برای رهایی از تعلقات دنیای ماده خو‌اب را مثال می زند که مرگ کوچک است .

مولانا خواب را نوعی آزادی می داند که در آن انسان از همه قیدهای زندگی رها می شود و با خود واقعی خودش دیدار می کند. در خواب ،روح مطابق میل و خواست درونی خود عمل می کند و‌بیمی از ملاقات با خواسته های خود ندارد .

تعبیر زیبایی مولانا دارد .می گوید ،دشت فراخی را در نظر بگیرید که میل دویدن در آن را  دارید ولی کفش تنگی که به پا دارید مانع  دویدن و پیمودن آن گستره و‌درک احساس رهایی است .

در خواب ،کفش تنگ شما از پا بیرون می آید و به چمنزار روح وارد می شوید و لذت حضور در عالم ملکوت را درک می کنید . 

خواب تو کفش بیرون کردن است               که زمانی جانت ازاد از تن است 

با درک این لذت حضور ،  دیگر میل بازگشت بدانجا را نخواهید داشت  .اما متاسفانه ،خواب اکثر ادمیان بی مواجهه با این عالم غیب می باشد .

ما ادمیان تنها برای رفع خستگی به سراغ خواب می رویم و حتی گاهی به علت ذهن های شلوغ و افکاری که از زندگی ما برخواسته ،تنها خواب های پریشان می بینیم .

حال انکه عرفا برای راه گشودن به عالم غیب ،حتی نیاز به خواب هم ندارند و در همین عالم بیداری ،روحشان به آن عالم پیوسته است .

از نظر مولانا  عرفا در شب غفلت جهانیان بیدار هستند و در آن چه مردم بیدارند و بدان حرص می ورزند آنها  در خواب هستند.

هر که او بیدار است او در خواب تر    

هست بیداریش از ‌خواب بتر 

از دید مولانا خواب و رویای هر کس مطابق  زندگی ‌و اندیشه او در بیداری است و در خواب ،هر فردی با عمیقترین ابعاد شخصیت خود دیدار می نماید که گاهی کابوس وار از آن می گریزد .

مولانا بر این نظر است که اکثر آدمیان چون درگیر خیالات و اوهام خود هستند و اسیر امور حسی هستند ،خواب هایشان نیز تحت تاثیر اوهام روزانه شان هست 

بر خیالی صلحشان و جنگشان

 وز خیالی فخرشان و ننگشان 

و برای اکثر انسان ها ، ارتباط با عالم فرشتگان که نیاز به جمعیت خاطر و زدودن و پاک شدن از ذهن می باشد ، ایجاد نمی شود .

#زهراغریبیان_لواسانی

@baghesabzeshgh