غریبیان لواسانی
مدرس و پژوهشگر
کلاس های مثنوی مولانا ،بهار و تابستان، در حیاط با صفای خانه دکتر شهیدی برگزار می شد و ابیات زیبای دفتر اول مثنوی ،از نی نامه تا داستان طوطی و بازرگان، روح را به عالم بی انتهای ازلی می برد .
خاطرات من – قسمت دوم
خاطرات من با مثنوی مولانا
بهار سال ۸۷ بود و کلاس های مثنوی هر هفته ،در مرکز حیاط آن خانه قدیمی که کتابخانه استاد شهیدی بود ،برگزار می شد .
در وسط حیاط خانه ،حوضی فیروزه ای نیز بود که هر یک شنبه ،انعکاس روح عاشقان مولانا می شد .
مگر جز این بود که در قلب معماری ِخانه ایرانی ، حوض، یادآور آسمان است که در زمین ،ما را به یاد عالم معنا می اندازد !؟
حوض ،نشانه دل عارف است که حکم آیینه ای را دارد که عالم برین ،در آن جلوه گر می شود .
هر یکشنبه عصر ،تا تاریک شدن هوا ،ما در بی خبری از فضای بیرون از آن خانه ،در ساحت مقدس مثنوی زندگی می کردیم .
دغدغه پایان ناپذیر انسان ،برای بیرون رفتن از محدودیت ها و رسیدن به فراخنای بی زمانی ،بی رنجی و‌بی مرگی ،روح را به سوی درخت می کشاند و آن حیاط ،درخت داشت و نفخه روحانی درخت ،با آب که نماد خداوند است ،گِل تیره جان مان را می شست .
به باور پرفسور شیمل ،مثنوی جویباری از سمت خدا به سوی انسان است و ما ،چون دل مان با مثنوی ،صاف می شد، عالم بالا را در خود منعکس می دیدیم .
کف حوض لاجوردی حیاط ،نیز نشانه آسمانی بود که روح مان را با مثنوی به عالمی که دوست داشتیم ،می برد.
و رنگ لاجورد،یادآور تمامی گنبد های مساجد و کاشیکاری های معماری ایرانی و وامدار اندیشه شهاب الدین سهروردی از عالم ملکوت بود .
آن روزها ،دوستان عزیزی به آن خانه می آمدند و‌در اعجاز مثنوی ،روح ها صیقل می یافت و‌از نردبان آسمان بالا می رفت .
دوست عزیزی ،دکترای شیمی داشت. شاید بگویم یکی از صاف ترین و خالص ترین آدم های روی زمین ،که هر وقت فرشته ای بر بال های روحش ،دست نوازش می کشید حتی در زمستان سرد ،راهی جاده سمنان و عزم دیار بسطام و‌خرقان می شد ،آن یکی پزشک بود و آن یکی …
#زهرا_غریبیان_لواسانی
ادامه دارد
خاطرات من – قسمت اول
خاطرات من با مثنوی مولانا
سال ۱۳۸۶ بود و من چون قایق کوچکی ،که از طوفان سهمگین اقیانوس بزرگی ،بی خبر باشد ،بی محابا و‌بی خبر ،پا در میانه جهانی بزرگ گذاشتم که بزرگانی چون استاد فروزانفر ،همایی ،زرین کوب و حاجی سبزواری و …در آن غواصی کرده بودند و اعتراف کرده بودند که توان پیش رفتن در اعماق آن را ندارند.
تدریس مثنوی من ،در کتابخانه دکتر شهیدی از همینجا و‌با خوابی شروع شد که دوست عزیزی دیده بود که پیشنهاد تدریس مثنوی در آنجا را به من داد .
در خواب ،دکتر شهیدی از او خواسته بود درخانه اش مثنوی تدریس شود و برگه ای را امضا کرده بود و اسم کانون آب و آفتاب را تکرار می کرد و ما هم نام محفل مان را به خاطر دکتر و اینکه این دو نام، از نمادهای مهم مثنوی هستند ،آب و آفتاب گذاشتیم .
کتابخانه دکتر شهیدی ،خانه استاد بود و ته یک کوچه بن بست ،در میدان ۵۸ نارمک قرار داشت .
کتابخانه ای که هنوز کتاب هایی که دکتر شهیدی خوانده بود ،در آن انتظار خواندن اهل دلی را می کشید و رد انگشتان دکتر و نگارش هایش ،روی کتاب ها دیده می شد .
حیاط با صفای خانه استاد، در میان آن خانه قدیمی ،مثل تکه ای از بهشت می درخشید و‌ما تابستان ها کلاس مثنوی را در حیاط برگزار می کردیم .در کنار حوضی که فواره های روشنش ،روح را با کلام مولانا پرواز می داد .در کنار درختانی که با ابیات مثنوی ،خانه فرشتگان می شد .
درخت برای مولانا ،ارتباط با عالم الهی بود .در قران مجید از درختانی رمزناک و فراطبیعی سخن به میان آمده است از جمله درخت طوبی و سدر .
و در ذهن و‌زبان مولانا ،انسان همانند درخت است که باغبانش خداوند می باشد و مولانا از خداوند می خواهد که درخت وجود ما آدمیان را به خوبی ها پیوند زند تا به کژی رشد ننماییم .
ز#هرا_غریبیان_لواسانی
ادامه دارد
مولانا پاییز را چگونه می بیند؟
مولانا از بسط و شادی درون به بهار و‌از اندوه قلبی به پاییز تعبیر می کند
البته بهار و‌پاییز اگر به منزله فصل به آن نگاه شود هر کدام زیبایی های فرح بخش خود را دارد .وقتی مولانا از خزان سخن می گوید پاییز را برگ ریزانی می داند که درخت را تن برهنه، رها می سازد و با بادهای سرد سخت زمستان تنها می گذارد .از این رو پاییز را شبیه به وابستگی های دنیا می داند که آدمی را از برگ های معانی و حقایق بی بهره می سازد
مولانا در تمثیلی زیبا ،پاییز را به پیرزنی تشبیه می کند که آیینه ای در دست گرفته و مشغول آراستن خویش است .
پیش رو آیینه بگرفت آن عجوز
تا بیاراید رخ و‌رخسار و‌پوز
در اندیشه مولانا نسبتی معکوس میان فربه شدن جسم با لاغری روح است هرچه از جیره جسم کاسته شود بر روح افزوده می شود و چون پاییز آرزوها و برگ و بار #درخت را قطع می کند ،پاییز نماد مرگ معنوی می شود
مولانا وقتی سخن از پاییز می گوید ناظر به بخش رنگارنگ پاییز نیست او فرجام پاییز را تماشا می کند
اما با این همه در بخشی از #مثنوی ،پاییز نشانه های مثبت خود را نزد مولانا می یابد
پاییز سرد و بی رحم ظاهر می شود چون ضربه های ریاضت که روح سالک را آماده اوج گرفتن می سازد و با از دست دادن شاخه ها و برگ های کهنه ،چون سالک ،آماده رویش برگ های تازه در وجودش می شود
پاییز در نگاه مولانا ،خانه جان آدمی را از غیر می روبد تا جا برای شادی های اصیل و حقیقی باز نماید
می فشاند برگ‌زرد از شاخ دل
تا بروبد برگ سبز و متصل
#زهراغریبیان_لواسانی
باغ در نگاه مولانا
زهی باغ ،زهی باغ !که بشکفت ز بالا
زهی قدر ،زهی بدر تبارک و تعالی
مولانا
باغ در فرهنگ ملل ، نماد بهشت زمینی است .سنت باغ آرایی در فرهنگ جهان ،از ارزش والایی برخوردار بوده است از باغ های معلق بابل تا باغ های ژاپن و شعر چین ،همه بیانگر این باور است که باغ ،بهشت گمشده آدمی است .
در باور ایرانی ،باغ ،نشانه کیهان است و جهان، چهار پهلو دارد .در باغ های باستانی ، همواره چهار قسمت طراحی می شد و چهار رودخانه بزرگ که از آن منشعب می شد و هر باغ از باغ های ایرانی ،عطر خاص و گل های خود را داشته است
نیاز به باغ ،در آفریده های هنری نیز ، نمود دارد. از اسلیمی های کاشی های مساجد تا در نام کتاب بوستان و گلستان شیخ سعدی ،گویی در جهان بینی ایرانی، باغ و گل ،جزو جدایی ناپذیر زندگی است .
در باغ ایرانی ،عرفان موج می زند و باغ در دید مولانا ،نماد غیب و لامکان ،جان و دل معشوق است. جهان باغی است و هر برگ سبز درخت ،دست گشوده ای است که از قدرت خلاقیت خداوند سخن می گوید .
از نظر مولانا ،شمس تبریزی نیز باغی است که به عالم بی انتها راه یافته است .
#زهراغریبیان_لواسانی
